Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to grupa chorób zakaźnych wywoływanych przez różne typy wirusów: A, B, C, D i E. Różnią się one sposobem zakażenia, przebiegiem choroby i konsekwencjami dla zdrowia.
WZW typu A, D i E najczęściej przenoszą się przez spożycie skażonej żywności lub wody, głównie w krajach o niskim poziomie higieny. Jednak nawet w państwach rozwiniętych odnotowuje się przypadki wśród użytkowników narkotyków i osób z grupy MSM (mężczyźni mający kontakty seksualne z mężczyznami).
Największym globalnym zagrożeniem pozostają jednak WZW typu B i C. To właśnie one odpowiadają za zdecydowaną większość zgonów związanych z zapaleniem wątroby.
WZW B i C mogą mieć przebieg ostry lub przewlekły. Szczególnie niebezpieczne jest WZW C, które przez lata może nie dawać żadnych objawów. Z tego powodu nazywane jest "cichą epidemią" lub "wirusową bombą zegarową". Osoba zakażona często nie wie, że choruje – a tym samym może nieświadomie zakażać innych.
Do zakażenia WZW B i C najczęściej dochodzi poprzez kontakt z zakażoną krwią. Ryzyko występuje m.in. podczas:
-
korzystania z niejałowych narzędzi medycznych, fryzjerskich, kosmetycznych czy do tatuażu,
-
wspólnego używania igieł i strzykawek przez osoby przyjmujące narkotyki,
-
niezabezpieczonych kontaktów seksualnych, w których dochodzi do kontaktu z krwią.
W Polsce liczba zachorowań na WZW C rosła przez wiele lat. Między 2013 a 2018 rokiem rocznie diagnozowano od 3 000 do nawet 4 000 przypadków. W 2017 r. zgłoszono 4 010 przypadków, a rok później – 3 442. Choć dane z kolejnych lat wskazują na niewielki spadek, problem nadal pozostaje istotny. Podobne tendencje obserwuje się w przypadku WZW B.
Dobrą wiadomością jest to, że przeciwko WZW B dostępna jest skuteczna szczepionka. W przypadku WZW C – choć szczepionki nie ma – nowoczesne leki przeciwwirusowe pozwalają wyleczyć ponad 95% przypadków.
Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz organizacje rządowe i pozarządowe od lat prowadzą działania edukacyjne i prewencyjne. Programy takie jak „HCV można pokonać”, „STOP!HCV” czy „Zapobieganie zakażeniom HCV” miały na celu nie tylko poprawę sytuacji epidemiologicznej, ale również zwiększenie świadomości społecznej.
Dziś wiadomo – profilaktyka, regularne badania i szczepienia to skuteczna broń w walce z WZW. Dlatego 28 lipca warto nie tylko zapamiętać, ale i działać: wykonać test, zasięgnąć wiedzy, zadbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych.
