Po raz kolejny, 2 października w Tarnobrzegu odbędzie się spotkanie upamiętniające dramatyczne wydarzenia z 1939 roku. Tego dnia Niemcy wprowadzili rozporządzenie, zgodnie z którym wyrzucono z miasta wszystkich żydowskich mieszkańców. Przepędzono ich do sowieckiej strefy okupacyjnej. Wiele osób tej drogi nie przeżyło – utonęli w wodach Sanu, zostali zastrzeleni lub zmarli z wycieńczenia.
W rocznicę tych wydarzeń od kilkunastu lat organizowane są Marsze Pamięci. W tym roku, podobnie jak poprzednio uczestnicy spotkają się na Cmentarzu Żydowskim. W programie jak zawsze jest przypomnienie przebiegu tamtych wydarzeń oraz kilka słów o roli społeczności żydowskiej w przedwojennym Tarnobrzegu, które wygłosi dr hab. Tadeusz Zych. Młodzież z LO im. M. Kopernika pod kierunkiem Grzegorza Kociuby przygotowuje także montaż poetycki pt. „Szema/Słuchaj”. Usłyszymy wiersze Icchaka Kacenelsona, Primo Leviego, Ludwika Janiona. Zostaną też odczytane archiwalne relacje świadków i uczestników wydarzeń z 1939 r. Organizatorzy proszą, by mężczyźni na terenie cmentarza nosili nakrycie głowy.
Następnie wszyscy udadzą się w kierunku Biblioteki Miejskiej im. dr. M. Marczaka, czyli budynku dawnej synagogi, gdzie pod pamiątkową tablicą zostaną zapalone znicze. W bibliotece będzie też można obejrzeć wystawę „Dziewczyna z pamiętnika. W poszukiwaniu Rywki z łódzkiego getta”. Ekspozycja została udostępniona specjalnie na tę okazję przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie.
Pamiętnik Rywki
„W 1945 roku radziecka lekarka odnalazła w wyzwolonym właśnie obozie Auschwitz-Birkenau szkolny zeszyt. Był to pamiętnik pisany przez nastoletnią Rywkę Lipszyc w łódzkim getcie między październikiem 1943 a kwietniem 1944 roku – świadectwo żydowskiej dziewczynki, która straciła rodzeństwo i rodziców, ale mimo chwil zwątpienia, nie straciła nadziei. Po ponad 60 latach od odnalezienia, pamiętnik trafił od Stanów Zjednoczonych, gdzie został przetłumaczony z języka polskiego, opatrzony historycznymi komentarzami i wydany w formie książki.
Pamiętnik Rywki Lipszyc, wzruszający zapis życia i dorastania w łódzkim getcie stanowi punkt wyjścia wystawy. Wybrane fragmenty dziennika opatrzone zostały komentarzami ekspertów, m.in. historyków, lekarki, psychologa, rabinki. Komentarze te pomagają zrozumieć kontekst czasów i wydarzeń, do których w swoim pamiętniku odnosi się Rywka.
Na wystawie znajdują się również unikalne historyczne artefakty i dokumenty pochodzące z muzeów z Polski, USA, Izraela, Niemiec i Belgii. Korale, naparstek, zabawka – stanowią przejmujące świadectwo dokumentujące personalny wymiar zagłady, wymiar który tak łatwo pominąć ucząc o Holokauście.” (materiały o wystawie: Żydowskie Muzeum Galicja).
Wystawa będzie dostępna do końca października.
Dowód tożsamości
Także 2 października, wieczorem organizatorzy zapraszają do Tarnobrzeskiego Domu Kultury. O godz. 18 odbędzie się tu pokaz filmu „Dowód tożsamości” i spotkanie z reżyserem, pisarzem, fotografem Mikołajem Grynbergiem. Wstęp jest wolny.
Organizatorami wydarzeń są: Tarnobrzeskie Towarzystwo Historyczne, Tarnobrzeski Dom Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna im. M. Marczaka w Tarnobrzegu przy wsparciu wolontariuszy. Wydarzenia objęły swoim patronatem: Forum Dialogu i Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.
